Szacuje się, że w Polsce co roku około 35 tys. osób zapada na zatorowość płucną – poważną chorobę serca, która może zagrażać życiu. Aby lepiej ją diagnozować i leczyć, powstał portal openCARDIO. Jego uruchomienie było możliwe dzięki dużemu zaangażowaniu lekarzy i naukowców, a także dofinansowaniu z Funduszy Europejskich.
Dzięki nowemu portalowi openCARDIO lekarze i naukowcy z całej Polski mogą w jednym miejscu znaleźć informacje o tysiącach przypadków zatorowości płucnej. To niezwykle ważne, ponieważ choroba ma niecharakterystyczne objawy i jest trudna do zdiagnozowania. W obszernej bazie danych zgromadzonych przez Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo-Zatorowej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, znajdą wyniki badań pacjentów, informacje o przebiegu ich leczenia, obrazy z badań tomograficznych i echokardiograficznych (specjalne zdjęcia serca), a także pomocne kalkulatory. Dane są również na bieżąco uzupełniane o najnowsze odkrycia naukowe dotyczące chorób serca.
Fot. fizkes – Adobe Stock
Od analizy do diagnozy
Zgromadzone dane są bezcennym źródłem wiedzy, ponieważ pokazują historie z życia – odpowiadają realnym pacjentom (nie zawierają jednak ich nazwisk ani innych informacji, które mogłyby ujawnić tożsamość). Pomagają prześledzić przebieg choroby i skuteczność leczenia w konkretnym przypadku, np. dla pacjenta określonej płci, wieku, objawach i wynikach badań. To nieoceniona pomoc dla lekarzy, którzy mogą właściwie postawić diagnozę i podejmować decyzje w oparciu nie tylko o wiedzę akademicką, ale również o analizy danych przypadków.
Wybór właściwej metody leczenia, która sprawdziła się u podobnego pacjenta, pozwala zmniejszać ryzyko powikłań i skracać czas leczenia. To niezwykle istotne przy chorobie jaką jest zatorowość płucna, która np. przez duszność i zagęszczenia w obrazie RTG, bywa mylona z zapaleniem płuc, przez co wdrażanie właściwego leczenia następuje z opóźnieniem. Postawienie właściwej diagnozy nie jest proste, wymaga szerszego spojrzenia i wiedzy. Możliwość porównania wyników badań i często niespecyficznych objawów zgłaszanych przez wcześniejszych i obecnych pacjentów daje większe pole do działania.
openCARDIO dla wszystkich
Z openCARDIO mogą korzystać nie tylko lekarze, ale wszyscy, którzy potrzebują zdobyć informacje na temat leczenia chorób serca. Naukowcy mogą analizować dane wielu pacjentów naraz, co pomaga odkrywać nowe metody leczenia. Dzięki dużej liczbie przypadków mogą dostrzec wzorce, których nie widać przy badaniu pojedynczych pacjentów. Do analizowania, np. obrazów serca, mogą również używać sztucznej inteligencji.
Z danych korzystają również studenci medycyny, którzy dzięki nim uczą się na prawdziwych przypadkach. Zamiast tylko czytać o chorobie w książkach, mogą zobaczyć, jak wygląda ona w realnym życiu.
Baza jest dostępna także dla pacjentów i tych wszystkich zainteresowanych, którzy chcą dowiedzieć się więcej o chorobach serca i sprawdzić, jak im zapobiegać. Informacje dostępne w bazie pomogą nie tylko analizować przypadki chorób, ale dzięki wskazówkom naukowców lepiej zadbać o swoje zdrowie.
Fot. Jacob Lund – Adobe Stock
Jak działa dostęp do danych?
Twórcy projektu przygotowali trzy sposoby dostępu do danych. Ścieżka otwarta jest dostępna dla wszystkich. Każdy może zobaczyć podstawowe informacje o chorobach serca, porady, jak im zapobiegać i jak rozpoznać objawy.
Ścieżka edukacyjna przeznaczona jest dla studentów medycyny i lekarzy. Po zalogowaniu mogą oni korzystać z bardziej szczegółowych materiałów, które pomagają w nauce i codziennej pracy z pacjentami.
Ścieżka naukowa służy naukowcom. Po weryfikacji i zalogowaniu mają oni dostęp do wszystkich danych, które mogą wykorzystać w swoich badaniach.
Otwarta nauka wspiera zdrowie
Portal, który powstał dzięki finansowemu wsparciu Funduszy Europejskich z Programu Polska Cyfrowa, poprzez cyfrowe udostępnienie danych i zasobów naukowych, promuje otwartą naukę i czyni wiedzę medyczną dostępną dla szerszego grona osób, nie tylko specjalistów. To ważna zmiana. Tradycyjnie, wyniki badań naukowych były dostępne głównie w specjalistycznych czasopismach, które często wymagały drogich opłat za dostęp. To ograniczało możliwość korzystania z najnowszych odkryć przez wielu lekarzy, studentów czy pacjentów. Portal openCARDIO przełamuje te bariery. Dzięki niemu cenne dane naukowe o chorobach serca stają się dostępne dla wszystkich zainteresowanych. Naukowcy z różnychośrodków mogą korzystać z tych samych informacji, co przyspiesza postęp w medycynie. Nie muszą zaczynać badań od zera – mogą opierać się na wiedzy już zgromadzonej w bazie.
Otwarta nauka wspiera również przejrzystość. Kiedy dane są dostępne publicznie, inni badacze mogą sprawdzić wyniki i potwierdzić odkrycia. To sprawia, że medycyna staje się bardziej godna zaufania. Pacjenci mogą być pewniejsi, że metody leczenia oparte są na solidnych dowodach naukowych.
Otwarty dostęp do wiedzy podniesie też jakość kształcenia – pozwoli studentom medycyny analizować rzeczywiste przypadki kliniczne i lepiej przygotować się do przyszłej pracy.
Powstanie portalu openCARDIO pokazuje, jak ważne są nowoczesne technologie w medycynie. Dzięki Funduszom Europejskim udało się stworzyć narzędzie, które pomaga ratować życie i zdrowie wielu ludzi w Polsce.
Więcej o możliwościach dofinansowania takich działań można przeczytać na Portalu Funduszy Europejskich, a o samym portalu na stronie openCARDIO.